Dziecięca przedsiębiorczość w przedszkolu – mini-projekty i aktywności wprowadzające myślenie biznesowe i społeczne.

W przedszkolu dzieci w wieku między 3 do 6 lat rozwijają się nie tylko pod względem motorycznym czy poznawczym. Rozpoczynają również budowanie podstawowych kompetencji społecznych: współpracy, odpowiedzialności, podejmowania decyzji. Włączenie elementów przedsiębiorczości może być cenną wartością dodaną: nie chodzi o zakładanie firmy, lecz o otwieranie drzwi do myślenia, że „mogę coś zrobić”, „mogę wspólnie działać”, „mogę mieć wpływ”. W tym artykule przedstawione zostanie, jak w praktyce można wprowadzić mini-projekty przedsiębiorcze w przedszkolu, jakie korzyści one przynoszą i na co zwrócić uwagę w organizacji.

Dlaczego warto wprowadzać przedsiębiorczość we wczesnej edukacji?

1. Rozwój kompetencji społecznych i osobistych
   Kiedy dzieci wspólnie planują, tworzą, decydują- uczą się współpracy, negocjacji, dzielenia się, ale też podejmowania prostych decyzji. Taka aktywność wspiera samodzielność i poczucie sprawczości.
2. Myślenie projektowe i organizacyjne
   Mini-projekty wymagają planowania: co chcemy zrobić? Jak?, Z kim?, Co potrzebujemy? Dzieci zaczynają obserwować sekwencje działań, zadania, terminy - w formie dostosowanej do wieku.
3. Łączenie z wartościami społecznymi i współdziałaniem
   Przedsiębiorczość w tym kontekście to nie tylko „zarabianie” czy „produkowanie” - ale często „jak możemy coś zrobić dla innych”, „jaką wartość społeczną możemy stworzyć”. To świetna okazja, by wprowadzić aspekt odpowiedzialności i empatii.
4. Motywacja i zaangażowanie
   Dzieci, które widzą wynik swojej pracy - mały „produkt”, wystawę, wspólną prezentację - są bardziej zaangażowane. Widzą sens tego, co robią.

Propozycje mini-projektów i aktywności

1. „Mini targ pomysłów”

Dzieci tworzą „stoisko” w sali - wymyślają, co mogą sprzedać lub zaprezentować (np. rysunki, laurki, drobne upominki, plakat z opowieścią).
Kroki:

• Wspólna burza pomysłów: co możemy oferować?
• Wybór pomysłu i przygotowanie „produktu”.
• Ustalenie ceny (symbolicznej) lub wymiany „usługowej” (np. rysunek za uścisk dłoni).
• Zaproszenie rodziców lub innych grup – mini-targ w sali.
• Omówienie: co się udało, co moglibyśmy zrobić inaczej?

2. „Usługa dla przedszkola”

Dzieci wybierają, jaką usługę mogą świadczyć w przedszkolu (np. pomoc w sadzeniu roślin, sprzątanie kącika zabaw, malowanie dekoracji).

Kroki:

• Ustalenie zadania i podział ról.
• Przygotowanie „oferty”: plakat, plan działania.
• Wykonanie - z udziałem dzieci.
• Prezentacja efektu: zdjęcia, mini-filmik, galeria w sali.
• Refleksja: jak się poczuliśmy, co się zmieniło.

Jak wspierać?- Rola nauczyciela

• Twórz otwartą przestrzeń na pomysły dzieci - ważne, by dzieci same miały wpływ na wybór projektu.
• Dawaj wybór i ograniczone ramy - np. „Możemy zrobić trzy pomysły, wybierzemy jeden” albo „Masz 30 minut, by zaplanować”. Tak uczysz decyzji i działania w czasie.
• Wspieraj, ale nie wyręczaj - zadawaj pytania: „Co dalej?”, „Jakie kroki?”, „Kogo potrzebujemy?”. Nie dawaj gotowych instrukcji – dzieci uczą się przez proces.
• Uwzględnij dokumentację i prezentację - dzieci lubią widzieć efekt: zdjęcia, plakat, wystawa, mini-targ. To motywuje.
• Zachęcaj do refleksji - po projekcie spytaj: „Co poszło dobrze?”, „Co byśmy zrobili inaczej?”, „Jak się czuliśmy?”.
• Łącz z codziennością placówki - np. w ramach projektu użyjcie rzeczy, które już są, zaproście rodziców, połączcie z kącikiem gospodarczym albo promocją przestrzeni przedszkola.

Podsumowanie

Wprowadzanie elementów przedsiębiorczości w przedszkolu to szansa, by dzieci rozwijały społeczną sprawczość, planowanie, współpracę i empatię. Mini-projekty, w których dzieci czują, że „mogą coś zrobić”, „mają wpływ”, „tworzą wartość” — budują pozytywne nastawienie do działania i odkrywania własnych możliwości. Jako nauczyciele tworzymy pewien rodzaj „laboratorium” dla ich pomysłów, nie musimy być ekspertami od biznesu. Wystarczy otwarta postawa, struktura dostosowana do wieku i przestrzeń na działanie.

Źródła:

Parczewska, T.; Bilewicz-Kuźnia, B. (red.) Edukacja przedszkolna w Polsce i na świecie. Wybrane zagadnienia, Lublin 2013.

Rachwał, T. Kształtowanie kompetencji przedsiębiorczych, Warszawa 2019.

Kokocińska, M.; Nowak, H. Edukacja w zakresie przedsiębiorczości. Doświadczenia Polski i Hiszpanii, Warszawa 2014.

https://wklasie.uniwersytetdzieci.pl/aktualnosci/przedsiebiorczosc-dla-dzieci-relacje-z-projektu-przedsiebiorczosc-jak-zrealizowac-pomysl, dostęp: 20.11.2025r.

https://umwd.dolnyslask.pl/fileadmin/user_upload/Gospodarka/Akademia_Przedszkola/Przedsiebiorczy_przedszkolak_-_konspekty.pdf, dostęp: 22.11.2025 r.

‍

‍